زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

آل جماز




آل‌جماز، خاندانی از سادات حسینی حاکم بر مدینه منوره که از نیمه دوم سده هشتم آغاز و حدود یک سده ادامه یافت.


۱ - نسب آل‌جماز


حکومت آنان بر مدینه از نیمه دوم سده هشتم ق. آغاز شد و حدود یک سده ادامه یافت. نسب ایشان به شریف جماز بن منصور بن جماز بن شیحه حسینی می‌رسد.
[۱] یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۴.


۱.۱ - حکمرانی جماز


جماز به منزله سرسلسله این خاندان در ۱۱ ربیع الآخر سال۶۵۹ق. حکمرانی مدینه را عهده‌دار شد و به سال ۷۰۴ق. درگذشت.
[۲] یمانی، احمد زکی، المدینة المنوره، ص۳۱-۳۲.
شفیع، علی و هبه فرزندان او بودند که تبارشان به ترتیب به آل‌شفیع، آل‌ابی‌الظهور و آل‌هبه شهرت یافتند.
[۳] یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۴.


۲ - برخی از امیران


برخی از امیران این سلسله اشراف عبارتند از: هبة بن جماز (۷۷۳ـ۷۸۲ق.) که سبب حکمرانی او تغییر مذهب از امامی به شافعی دانسته شده است،
[۴] فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۳۱۱.
هیازع (۷۸۹ق.)، عریر بن هیازع (۸۱۵ق.)، حشرم بن دوغان بن جعفر بن هبه (۸۲۸ق.) و حیدرة بن دوغان (۸۲۹ـ۸۳۲ق.)، سلیمان بن عریر (۸۴۲ق.)، جماز بن هبه (۸۷۳ق.) و قسیطل بن سلیمان بن هبه (۸۸۳ق.).
[۵] یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۵.


۲.۱ - قاسم بن منصور


از دیگر کسانی که از آل‌جماز به حکمرانی مدینه رسیدند، می‌توان از قاسم بن منصور جماز یاد کرد. وی به سال ۷۲۸ق. به حکمرانی مدینه رسید و پس از درگذشت او، برادرش به حکمرانی دست یافت.
[۶] سخاوی، شمس‌الدین، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۳۷۸.    


۲.۲ - ماجد بن مقبل


نیز از نسل مقبل بن جماز بن شیحه، حکمران مدینه (مقتول در۷۰۹ق.)
[۷] عسقلانی، ابن‌حجر، الدرر الکامنه، ج۶، ص۱۱۸.    
[۸] فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۱۸۴.
[۹] فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۲۲۳.
ماجد بن مقبل حکمرانی مدینه را به جای عمویش منصور بن جماز عهده‌دار گشت و به سال ۷۱۷ق. کشته شد.
[۱۰] قلقشندی، احمد بن علی، صبح الاعشی، ج۴، ص۳۰۵.    
[۱۱] سخاوی، شمس‌الدین، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۳۹۱.    


۲.۳ - محمد بن مقبل


از حکمرانی محمد بن مقبل، آگاهی در دست نیست. تبارش در حله عراق ساکن گشتند
[۱۲] ابن عنبه، عمدة الطالب، ص۳۳۸.    
و با عنوان شرفا شناخته می‌شدند. برخی از آنان به شوشتر و پیرامون آن کوچ کردند و در مدینه در پایان سده ۱۱ق. کسی از آنان باقی نماند.
[۱۳] یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۶۹.


۳ - پانویس

 
۱. ↑ یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۴.
۲. ↑ یمانی، احمد زکی، المدینة المنوره، ص۳۱-۳۲.
۳. ↑ یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۴.
۴. ↑ فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۳۱۱.
۵. ↑ یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۵.
۶. ↑ سخاوی، شمس‌الدین، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۳۷۸.    
۷. ↑ عسقلانی، ابن‌حجر، الدرر الکامنه، ج۶، ص۱۱۸.    
۸. ↑ فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۱۸۴.
۹. ↑ فیروزآبادی، محمد، المغانم المطابه، ج۳، ص۱۲۲۳.
۱۰. ↑ قلقشندی، احمد بن علی، صبح الاعشی، ج۴، ص۳۰۵.    
۱۱. ↑ سخاوی، شمس‌الدین، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۳۹۱.    
۱۲. ↑ ابن عنبه، عمدة الطالب، ص۳۳۸.    
۱۳. ↑ یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۶۹.


۴ - منبع


حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «اشراف حسینی».    


رده‌های این صفحه : اشراف حسینی | تاریخ مدینه | حاکمان مدینه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.